5 minuty czytania
Rok 2024 przyniósł istotne zmiany w krajobrazie europejskiego biznesu, szczególnie w kontekście zrównoważonego rozwoju i sprawozdawczości. Wprowadzona dyrektywa w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD – Corporate Sustainability Reporting Directive) to nowy wymóg unijny, który zmusza przedsiębiorstwa do znacznie szerszego raportowania w obszarze ESG (Environmental, Social, Governance). Jest to ewolucja dotychczasowej dyrektywy NFRD (Non-Financial Reporting Directive), która znacząco rozszerza zakres podmiotów objętych obowiązkiem i wymaga głębszej analizy wpływu na środowisko oraz społeczeństwo. Dla firm posiadających floty dyrektywa CSRD oznacza konieczność szczegółowego monitorowania i raportowania emisji CO2 oraz innych gazów cieplarnianych generowanych przez ich pojazdy, co staje się kluczowym elementem zarządzania flotą.
Filary ESG i ich znaczenie dla branży transportowej
Koncepcja ESG opiera się na trzech filarach, które wspólnie tworzą ramy dla oceny zrównoważonego rozwoju firmy:
- Environmental (Środowiskowy): dotyczy wpływu działalności przedsiębiorstwa na środowisko naturalne. W kontekście flot obejmuje to emisje CO2 (szczególnie emisje dwutlenku węgla), zużycie energii i paliwa, gospodarkę wodną oraz zarządzanie odpadami. Ślad węglowy staje się tu miarą, którą należy nie tylko raportować, ale i aktywnie redukować poprzez dekarbonizację flot.
- Social (Społeczny): skupia się na relacjach przedsiębiorstwa z pracownikami, dostawcami, klientami i społecznościami. Dla flotowych operacji ważne są aspekty takie jak bezpieczeństwo pracy kierowców, szkolenia, warunki zatrudnienia czy wpływ na lokalne społeczności (np. hałas, jakość powietrza).
- Governance (Ład Korporacyjny): odnosi się do sposobu zarządzania przedsiębiorstwem, w tym do transparentności, etyki, zgodności z prawem i struktury nadzoru. W kontekście sprawozdawczości ESG oznacza to prawidłowe gromadzenie danych, planowanie i nadzór nad strategią ESG.
Harmonogram wprowadzania CSRD i rozszerzenie zakresu obowiązków
Podczas gdy dyrektywa NFRD obejmowała około 11 tysięcy przedsiębiorstw w UE, szacuje się, że dyrektywa CSRD rozszerzy ten wymóg na około 50 tysięcy firm. Implementacja będzie przebiegać etapami:
| Grupa przedsiębiorstw | Rok obrotowy, od którego obowiązuje raportowanie | Rok sprawozdawczy |
|---|---|---|
| Duże spółki notowane (ponad 500 pracowników) | Od 2024 r. | 2025 r. |
| Duże przedsiębiorstwa nienotowane na giełdzie (powyżej 250 pracowników lub 40 mln EUR przychodu/20 mln EUR aktywów) | Od 2025 r. | 2026 r. |
| Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) notowane na giełdzie (ponad 10 pracowników lub 700 tys. EUR przychodu/350 tys. EUR aktywów) | Od 2026 r. | 2027 r. |
| Przedsiębiorstwa spoza UE z obrotami w UE powyżej 150 mln EUR | Od 2027 r. | 2028 r. |
Warto podkreślić, że nawet przedsiębiorstwa, które nie są bezpośrednio objęte wymogiem raportowania, mogą odczuć presję ze strony większych klientów czy interesariuszy, którzy będą wymagać danych dotyczących emisji od swoich dostawców. Zdolność do dostarczenia dokładnych danych dotyczących emisji może więc stać się kluczową przewagą konkurencyjną, szczególnie w branży TSL.
Kluczowe obszary raportowania ESG dla flot
Raportowanie wskaźników ESG w transporcie lądowym, zgodne z wymogami regulacji takich jak CSRD, jest procesem wieloaspektowym, który obejmuje m.in.:
- emisje gazów cieplarnianych: Całkowite emisje CO2 (zakres 1, 2, 3) oraz emisje innych gazów cieplarnianych (np. metanu, podtlenku azotu) związanych z działalnością floty,
- efektywność energetyczna: Zużycie energii na jednostkę transportu oraz procent energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych,
- gospodarkę wodną: Zużycie wody w operacjach flot, w tym w procesach czyszczenia i chłodzenia pojazdów,
- zarządzanie odpadami: Ilość generowanych odpadów, z naciskiem na recykling i ponowne wykorzystanie,
- zrównoważone zakupy i modernizacja floty: Inwestycje w pojazdy elektryczne i inne technologie zrównoważonego transportu, a także procent floty zgodny z najnowszymi normami emisji,
- bezpieczeństwo i zdrowie: Wskaźniki wypadków i inicjatywy w zakresie zrównoważonego rozwoju, takie jak programy szkoleniowe z BHP,
- zarządzanie zasobami ludzkimi: Szkolenia i rozwój pracowników floty,
- ład korporacyjny i zgodność z regulacjami: Stopień zgodności z przepisami i standardami branży.
Jak technologie flotowe wspierają raportowanie ESG?
W świetle nowych wymagań, firmy obsługujące floty odgrywają kluczową rolę w spełnianiu wymagań dotyczących raportowania pozafinansowego w ramach unijnej dyrektywy CSRD. Przedsiębiorstwa te, dysponując specjalistycznymi narzędziami, mogą realnie pomóc firmom posiadającym floty w procesie gromadzenia i analizy danych.
- Systemy telematyczne i GPS: Nowoczesne rozwiązania zarządzania flotą wyposażone w telematykę i systemy GPS umożliwiają precyzyjne monitorowanie parametrów pojazdów, takich jak zużycie paliwa, trasy, styl jazdy kierowców czy dane dotyczące emisji. Te dane są niezbędne do obliczenia śladu węglowego i raportowania emisji CO2.
- Programy IT do zarządzania flotą: Specjalistyczne oprogramowanie automatyzuje raportowanie, agregując dane i dostarczając gotowe analizy. Pozwala to na bieżące śledzenie postępów w zakresie zrównoważonego rozwoju i identyfikację obszarów do optymalizacji.
- Audyty i doradztwo: Firmy obsługujące floty mogą przeprowadzać audyty flotowe pod kątem emisji, zużycia paliwa i optymalizacji tras. Doradzają również w procesie dekarbonizacji, wyborze pojazdów elektrycznych oraz planowaniu infrastruktury ładowania.
- Szkolenia kierowców: Propagowanie eco-drivingu (ekologicznej i bezpiecznej jazdy) poprzez szkolenia znacząco wpływa na redukcję emisji i zużycia energii, a także poprawia bezpieczeństwo (social).
- Kompleksowe zarządzanie oponami: Optymalizacja ciśnienia w oponach i wybór zrównoważonych rozwiązań oponiarskich również przyczynia się do zmniejszenia oporów toczenia, a tym samym do niższych emisji CO2 i zużycia paliwa.
Dekarbonizacja floty: kluczowy cel strategii ESG
Dekarbonizacja floty staje się priorytetem, a raportowanie pozafinansowe w ramach CSRD wymaga wykazywania postępów w tym zakresie zrównoważonego rozwoju. Wdrażanie pojazdów elektrycznych do floty, planowanie infrastruktury ładowania oraz optymalizacja tras to tylko niektóre z działań, które pomogą przedsiębiorstwu spełniać wymagania ESG i osiągnąć cele klimatyczne. Sprawozdawczość przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju to nie tylko wymóg prawny, ale i szansa na zbudowanie silniejszej pozycji na rynku, zwiększenie atrakcyjności dla interesariuszy i inwestorów oraz rzeczywiste przyczynienie się do bardziej zrównoważonej przyszłości.
Raportowanie ESG i dyrektywa CSRD wprowadzają nowe standardy odpowiedzialności biznesowej. Dla firm posiadających floty oznacza to konieczność planowania, zarządzania i inwestowania w technologie, które umożliwią dostarczenie dokładnych danych dotyczących emisji i efektywną dekarbonizację. To wyzwanie, ale przede wszystkim szansa na przekształcenie operacji flotowych w bardziej zrównoważone i przyszłościowe.
